De eindejaarsperiode is een goed moment om even terug te kijken en tot rust te komen. Dit doe ik door op een regenachtige namiddag de bladen door te akkeren die zich dit najaar weer hebben opgestapeld. Als het even niet regent is het heerlijk om naar de koeien te fietsen met Saar in de bakfiets. Opa op een pak strooi met Saar op schoot, samen de koeien bestuderend. Of in de ochtendzon een wandelingetje te maken over de landerijen. Zo kom ik het weekje vakantie wel door.
Bladerend het ledenblad van Brabants landschap, enkele bladen van het CDA, de wintereditie van het alumniblad van Larenstein en enkele landbouwvakbladen komen diverse actuele (landbouw)thema’s voorbij. Het belang van de bodem, rentmeesterschap, de watervraag, De toekomst van Nederland door de ogen van de rijksbouwmeester, ondernemerschap, biodiversiteit, beschouwingen die aanzetten tot nadenken. Hoe ziet de toekomst en de noodzakelijke ontwikkelingen eruit? En hoe krijgen deze thema’s die hoog over behandeld worden in de bladen praktisch invulling op Den Handwijzer?
Tijdens één van de wandelingen zie ik voor het thema droogte direct die praktische invulling. Her en der staan kleine plasjes in de wei en de door de stier gegraven kuil is veranderd in een babybadje. De roestkleur en filmlaag verraden ijzerrijke kwel in de volle sloten rondom onze percelen. En dat is niet zomaar, het water wordt her en der bewust tegen gehouden. Door water langer vast te houden vindt meer infiltratie plaats, waardoor de grondwaterstand stijgt. Een sluisje voorkomt dat het water direct de Keersop in stroomt. Na de buien van afgelopen dagen sijpelt het water over de sluisplankjes. Hopen dat dit komend seizoen zijn vruchten afwerpt.
De wandeling om bij het sluisje te komen voert over dit najaar ingezaaide percelen. Deels met gras-klaver, deels met kruidenrijk grasland. Beide dragen bij aan een sluitende kringloop (geen of minder kunstmestbemesting), het kruidenrijke grasland vergroot de mogelijkheden voor bestuivers zoals bijen en zweefvliegen. Ook met deze ontwikkelingen proberen we aan te sluiten bij actuele thema’s en onze bedrijfsvoering te verduurzamen. Ontwikkelingen waar we vol vertrouwen en met enthousiasme voor gaan.
Natuurlijk is de eindejaarsperiode ook bij uitstek de periode om plannen te maken voor 2021. Daar zijn we druk mee bezig, ik denk er tijdens mijn ochtendwandeling op de eerste januari ook over na. Praktisch: Hoeveel beesten gaan we op de anderhalve hectare kruidenrijk grasland weiden, zodat het ook echt kruidenrijk wordt? Hoe ziet de rest van het bouwplan eruit? Maar ook over de verdere toekomst. Want gaat dat in de bladen bewierookte kruidenrijke grasland wel renderen? Voor de biodiversiteit waarschijnlijk wel. Maar in al die bladen komt ook het verdienmodel ter sprake, essentieel is om de gewenste ontwikkelingen in de landbouw mogelijk te maken, en dat juist daar het schoentje nog wel wat wringt. Wij hebben dit jaar weer enkele stapjes gezet en gaan zien hoe die uitpakken. De verkoop van onze vleespakketten loopt steeds beter. Om er een duurzaam verdienmodel van te maken hebben we nog wel wat stappen te zetten. We gaan er ook in 2021 weer werk van maken, in de eindejaarsperiode maar weer eens kijken hoe het heeft uitgepakt.